‘Genetik ayıklama’ yöntemiyle artık en sağlıklı embriyolar seçilip anne adayına transfer ediliyor. Bu yöntem sayesinde 40 yaşındaki bir kadının hamilelik şansı, 20 yaşındaki kadın kadar yükseldi.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Bahçeci detayları aktarıyor:
Tekrarlayan tüp bebek tedavi denemelerine karşı umut verici gelişmeler var mı?
Çocuk sahibi olamamanın altında yatan nedene göre farklı tekniklerden bahsedebilirim. Mesela ciddi sperm problemi olan veya son derece sınırlı sayıda yumurta elde edilebilen hastalarda özellikle sperm seçimlerinde IMSI adı verilen yüksek büyütme kullanılarak daha sağlıklı ve kaliteli sperm seçme şansımız var artık. Bunun dışında sınırlı sayıda sperm, yumurta ve embriyo elde edebildiğimiz çiftlerimizde son derece değerli embriyoların dış ortamlardan etkilenmeleri için yeni bir teknik var.
Embriyolar artık anne rahmini taklit eden özel cihazlar (inkübatör) içinde 24 saat kamerayla takip edilebiliyor. Böylece daha kaliteli embriyo seçerek gebelik şansını artırıyoruz. Etkili yöntemlerden bir diğeri implantasyon öncesi genetik tanı yöntemleridir (PGT). Bu yöntemle normal ve sağlıklı genetik yapıya sahip olan embriyolar seçilerek anne adayına transfer ediliyor. Kaliteli embriyo transferine rağmen başarısız sonuç alındığında bu kez kadının kendi vücudundan alınan bağışıklık sistemi hücreleriyle embriyonun rahme tutunma kapasitesini artırıyoruz. Bu yönteme de gebelik aşısı diyoruz.
Embriyoların genetik olarak incelenmesi (PGT) gebe kalma şansını gerçekten artırıyor mu?
Özellikle 35′ in üzerindeki kadınlarda bebek sahibi olamamanın en önemli nedeni, yumurta hücrelerinde oluşan genetik bozukluklar. Yıllardır yapılan çalışmalarda görüyoruz ki 40 ve üzeri yaşlardaki kadınlarda kendi yumurtasıyla gebe kalabilme oranı ciddi bir şekilde azalıyor.
45’in üzerinde neredeyse sıfıra iniyor. Bunun en büyük sebebi yumurta hücrelerinde oluşan kromozom bozuklukları. Eğer genetik ayıklama yöntemiyle kromozomal olarak sağlıklı embriyolar belirlenebilir ve sadece bu embriyolar transfer edilirse 40 yaşındaki bir kadından 20’li yaşlardaki bir kadın kadar yüksek gebelik oranlan elde etmek mümkün.
Bu rakamlar gerçekten hayal değil. Geçen ay Amerika San Diego’da gerçekleştirilen Amerikan Üreme Tıbbı Toplantısında (ASRM) hatırı sayılır gruplar tarafından tüm dünyaya sunuldu. Burada kısıtlayıcı olan şey ileri yaşlarda genetik ayıklama için yeterli sayıda embriyo elde edememek olabilir.
Artık 40’lı yaşlardaki kadınlarda da ciddi yüksek gebelik elde ediyorsunuz öyle mi?
Evet, çünkü eğer genetik ayıklama sonrası normal embriyo elde edilip bu embriyonun transferi yapılabilirse bu oranları yakalamak mümkün. Bununla birlikte 40’lı yaşlardaki kadınlarda en büyük problem yumurta sayısı.
Çoğu zaman bu yaşlarda gerçekleştirilen tedavilerde elde edilen yumurta sayısı 2-3 u pek geçmiyor. Bu yumurtalardan da ancak 1-2 tanesi embriyo oluşturabiliyor.
kadın kadar yükseldi Yaş itibariyle embriyolarda yüzde 60-80 kromozomal bozukluk oranı göz önüne alındığında, az sayıda embriyoda genetik ayıklama yaparsak analiz sonrasında hiç normal embriyo bulamama ihtimali son derece yüksek. Gerçekleştirilen her tedavide işin içine genetik test ücreti eklenmesi tedavi maliyetini artıyor. Bu durumda çiftlerle genetik test veya embriyo transferi yapılmadan birkaç tedavi yaparak elde edilen embriyolardan embriyo dondurma yöntemi ile bir havuz oluşturuyoruz.
Dondurduktan sonra mı genetik analiz yapıyorsunuz?
Evet, yeterince embriyo elde edildiğinde dondurarak sakladığımız embriyoları çözerek genetik analizlerini yapıyoruz. Böylece fazla sayıda embriyoda genetik inceleme yapabildiğimiz için normal olarak tespit edilen embriyoları transfer edebiliyoruz.
Bu yöntem özellikle kısıtlı sayıda embriyo sayısı olan çiftlerde ek genetik tanı maliyetini de büyük oranda azalttığından hastalar için çok daha makul ve ümit verici.
Dondurulan yumurtaların başarısı düşük mü?
Eğer hızlı dondurma (vitrifikasyon) adı verilen dondurma tekniğini uygularsanız başarı şansı yüksek. Hatta embriyo daha doğal bir rahim ortamına bırakıldığından gebelik oranlan daha yüksek. Doğan bebeklerin sağlık durumuyla ilgili de herhangi bir fark yok. Açıkçası tüp bebek kliniklerinin başarısını değerlendirirken dondurma/çözme uygulamalarındaki başarıyı göz önünde bulundurmak gerekir.
Dondurma/çözme tekniklerini ne kadar iyi uygularsak tedavi gören çiftlerdeki toplam gebelik elde etme şansını da o kadar artırırız.
